Na arheološkom nalazištu “Mala Kopašnica“, otkriveno je oko 700 grobova, put, putna stanica i deo naselja, a ekipe stručnjaka su u nekropoli pronašli i danas javnosti predstavili nakit, grnčariju i druge upotrebne predmete iz rimskog perioda.
Ono što su šezdesetih godina započeli arheolozi Garašnin i Sozopović, a nastavila ekipa stručnjaka predvođena Vujadinom Ivaniševićem,danas je prezentovano javnosti. Ekipa stručnjaka, otkrili su arheolozi, ostala je zatečena veličinom i bogatstvom nekropole:
“ U tri velike kampanje, otkriveno je preko 700 grobova, delovi puta, delovi naselja i zanatski centar. Ključno je bilo istraživanje puta i putne stanice, što nam je otkrilo koliko su Rimljani promišljali gde će je graditi. Impresionirala nas je i veličina i bogatstvo nekropole i ona je jedna od retkih koje nisu opljačkane. Prikupljeni materijal, u punom svetlu pokazuje načine sahranjivanja i obilje nakita i drugih predmeta koje su u njima pronađeni, rekao je na otvaranju izložbe, profesor Ivanišević.
Istraživanjima je bogatstvo dalekih predaka sačuvano od uništenja, jer se nekropola našla na putu protezanja savremenih drumskih komunikacija, istakla je koautorka izložbe, arheolog Julijana Pešić:
“ Uspeli smo da istražimo sve te grobove, da sačuvamo materila, koji je konzerviran, restauriran i muzeološki obrađen. Na ovim poslovima radilo je izuzetno mnogo ljudi, a posebno želim da se zahvalim koleginici Smiljani Jović, koja je dala nesebičan doprinos istraživanju i daljem tretmanu pronađenih artefakata. Sve ono čime smo bili impresionirani na nalazištu, sada je pred vama i pozivamo vas da uživate u postavci koju je, u donjoj Galeriji, moguće razgledati do kraja septembra“.
Čim su stigli u ove krajeve, Rimljani su počeli sa romanizacijom stanovništva, jer se radilo o moćnoj vojnoj i ekonomskoj sili:
“ Prostor Srbije su u to vreme naseljavali Kelti, ali njen severni deo, oko Beograda. Uostalom, u keltskom nazivu Singidunum, “dunum“ znači grad. U ovim krajevima su, najverovatnije, živeli Tračani i Dardanci. Asimilaciju domaćeg stanovništva Rimljani su počeli da sprovode odmah i naglo, pa u dosadašnjim istraživanjima nismo naišli na tragove mešanja kultura“.
Iako, prema rečima stručnjaka, nekropola u Maloj Kopašnici spada u najveće proučene na teritoriji Srbije, nemoguće ju je, kao Viminacijum konzervirati i predstaviti kao naselje, i to iz nekoliko razloga, ali je zato bogatstvo, pronađeno u njoj dostupno svima u vitrinama leskovačkog muzeja.
S. Stojiljković
Ako stepropustili...
